मायबोली / मराठी भाषा अष्टाक्षरी/ पंचाक्षरी/मराठी देश माझा/लेख लोप पावत चालली मातृभाषा

माय बोली मराठी  ( बारा वर्ण)

मराठी असे, आमुची मायबोली
 पाईक तिचेच, राहू सदा काळी
 असे ती गोड , अमृताहून - ही
 विसरु नयेत, ऋण कदा काळी.

 कसे ?किती? वर्णू , तिचे गुण गान
 सर्व भाषेत तिची , वेगळी शान
 संपन्न ,समृध्द अन् अलंकारिक
 तिच्या गौरवाने, उंचाविते मान.

 भुपाळी गाऊनी, उठवे सकाळी
 भक्तीरसाची गाई ,उदंड गाणी
वीररसात स्फूरली , पोवाड्यांनी
अभंग -ओवी , जणू गंगेचे पाणी.

नवरस संपन्न ही मायबोली
 वृत्त , छंद ,समासाने नटणारी
 ज्ञानदेव तुकाची अमृत वाणी
 संस्कार ,कला, संस्कृती जपणारी

 सोनियाचा दिन आज उगवला
 करू साजरा गौरवाने जियेचा
 लिहूनी ,बोलूनी , वाचवू भाषेला
 ठेवू मान सर्व ,जगती तियेचा. .

.....वैशाली वर्तक

[2/27, 16:31] Vaishali Vartak: रोही पंचाक्षरी

विषय-माय मराठी

रसाळ वाणी
भक्तीची गाणी
माय मराठी
दाखवी पाणी

मराठी भाषा
अमुची आशा
शिखरी ठेवू
ही आभिलाषा

असे जगती
तिची महती
बोला मराठी
जन वदती

भाषा अनेक
मराठी एक
माय मराठी
सदाची नेक

भाषेला मान
समृद्ध छान
मायबोलीची
वेगळी शान

शब्द सागर
भक्ति आगर
मायभाषेचा
करु जागर

भाषा मधाळ
किती रसाळ
अलंकारिक
बोली मवाळ

जपे संस्कृती
करते कृती
माय मराठी
नाना प्रकृती

भाग्ये बोलतो
धन्य मानतो
माझी मराठी
सदा ऐकतो

वैशाली वर्तक

             माय बोली मराठी

                  भाषा समृद्ध  मराठी 

                अष्टाक्षरी

            मायबोली  ही मराठी 

           करु  तिची नित्य सेवा 

           गोड पहा किती बोली

            जपियला संस्कृती ठेवा

         आहे संपन्न समृद्ध 

          तिची वेगळीच शान

           वाटे  तियेचा गौरव

            किती करु गुण गान

           ऐका भुपाळी सकाळी

            गाते भक्तीरस  गाणी

             स्फुरे शौर्याचे पोवाडे

             अभंगात  गंगापाणी

              नवरसे भरलेली

             वृत्त छंदे नटणारी

            ज्ञानदेव तुक्यातून

             संस्कृतीला जपणारी

         लिहा बोला तिज  वाचा

        सोनियाचा दिन आज

          जगी ठेवू तिचा मान  

           व्हावा साजरा  तो रोज

   

वैशाली वर्तक 

           मराठी भाषा   व संवर्धन  विकास

                         मराठी सौंदर्य 

       बोली मराठी  ही माझी 

        माझ्या मुखात वसते

       सदाकाळ ओठावरी 

       जणु साखर  पेरते

            मायबोली मराठीची

             किती  सांगु  मी  महती

              सर्व  भाषेमधे तिची

               आहे जगतात ख्याती

       द- या खो-यातूनी दिसे 

       शौर्य गीत  गाजवीत

        बाणा मराठीचा पहा

        साहित्यात मिरवीत

                 वीर रस पोवाड्यात

                  ओवी आभंगाची  गाणी

                   भक्तीरस परीपूर्ण

                   जणू गंगेचेच  पाणी

            करु साजरा प्रेमाने

             दिन सोनियाचा आज

             करु लिखाण जोमात

            साहित्यास देवू साज

 मराठी  भाषा सहा अलंकार 

************************-***

अतिशयोक्ती

किती भाषेचा पगडा राज्यात

सहजतेने येते बोली जनात

पशु पक्षी वन्य प्राणी पण

बोलती मराठी बोली वनात

अनुप्रास 

*********

मायबोली मराठी माझी माय

 माझ्या मनात तिचाच  मान

मानीते मी  तिचे  सदा ऋण 

  माझ्या मायबोलीचा  मला  आभिमान

श्लेषालंकार

************

वाचूनी  लिहूनी  बोलूनी करा जतन

नका उधळू  नुसती  शाब्दिक सुमने

नको नुसते  मुखाने भाषेचे  गुणगान

 करा मराठीची सेवा  सु - मनाने

उत्प्रेक्षा

*********

शौर्य रसाचे  ते पोवाडे

ओवी  आभंगाची  गोड गाणी

शुध्द  निर्मळ  पवित्र  भक्तिची ती

जणू वाहे  गंगेचेच पाणी

रूपक

******

नका शोधु कोणती बोली मधूर

जी असे  भाषा  मराठी वाणी

आमृत पाझरे सदा तिच्यातूनी

झुळूझुळू  वाहणारे  गंगेचेच पाणी

उपमा

******

  राष्ट्र भाषेचा मनी आहेच मान

तरी माय मराठी सदाची गोड

न थके जिंव्हा करीता  कौतुक 

जशी हापुस आंब्याची  फोड

         

मराठी वाचवा

मराठी असे, आमुची मायबोली

 पाईक तिचेच, राहू सदा काळी

 असे ती गोड , अमृताहून - ही

 विसरु नयेत, ऋण कदा काळी.

 कसे ?किती? वर्णू , तिचे गुण गान

 सर्व भाषेत तिची , वेगळी शान

 संपन्न ,समृध्द अन् अलंकारिक

 तिच्या गौरवाने, उंचाविते मान

  एकच दिन करूनी साजरा

 करू नका गौरव मराठीचा

  नित्य लिहूनी ,बोलूनी , वाचवा

 ठेवा मान सर्व ,जगी मायबोलीचा.

   भाषा मराठी  घरी दारी बोला 

   मायभाषेची सेवा होईल थोडी

नाटक सिनेमे पहावी  आवर्जून 

   साहित्याची  वाढवा गोडी

   तिचे ऋण फेडणे कर्तव्य जाणा

   मनी ठेवा मायबोलीचा अभिमान

  जिच्या वाणीने झालो महान

 माय भाषेला द्यावा  योग्य तोची मान

वैशाली वर्तक 

अहमदाबाद

शेतकरी साहित्य मंच

आयोजित उपक्रम क्रमांक १११

विषय.. देशमराठी माझा

देश मराठी माझा 

आहे मला अभिमान

बोलतात मराठी भाषा

मराठीची वेगळीच शान

गौरवू मराठी भाषेला

करू तिचे संवर्धन, जतन

बोलून , वाचून लिहून अन 

हेच आहे कर्तव्य पालन

भाषेने दिली आपणास

स्वतः ची ओळख प्रतिष्ठा

देणे लागतो तिचे सदैव

जतन करण्यात बाळगा निष्ठा

नको एकच दिनीचे स्मरण

सदा मनी ठेवूया तिचा मान

आवर्जून बोलू मराठीतच

तरच वाचेल जगी तिची शान

वैशाली वर्तक

 अहमदाबाद

लेख

लोप पावत चालली मातृभाषा

आहे खरी भिती प्रत्येकाच्या मनात. पण भिती बाळगून काय होणार?. ज्या भाषेत आपण वाढलो- मोठे झालो. जिने आपणास ज्ञानी केले .ती आई समान मातृभाषा 

तिला जपणं  -संवर्धन करणे हे आपले आद्य कर्तव्य मानले पाहिजे. आपल्या आईचा आपल्याला विसर पडतो का? नाही ना? तसेच ज्या भाषेने आपणास आपली ओळख दिली. मोठे केले तिच्या बद्दल अशी उदासिनता का?. 

      आंतरराष्ट्रीय भाषा म्हणून तिला शिका. राष्ट़ भाषेचा अभिमान ठेवा. पण या सर्व 

भाषा शिकलात तेंव्हा पाया आपल्या मराठी मातृभाषेचाच होता हे कसे विसरून चालेल. याचा विचार करा. 

       मराठी भाषेचे गुणगान करण्यास शब्द तोकडे पडतील. आहेच ती अमृताहून 

गोड.  साहित्यात्याने वाङमयाने ती उच्च पराकोटीची आहेच. 

      काय १५० वर्षे ब्रिटिशांनी राज्य केले तर आपण ते गेले तरी मातेला आईला

गोड प्रेमळ शब्द आई सोडून मम्मी म्हणून हाक मारत आहेत. अगदी ओ का ठो

इंग्रजी येत नाही ., पण *आई व बाबा* सोडून *मम्मी डॅडी* बोलवित  आहोत. अगदी

झोपड पट्टीत पण. अलिशान घराची तर गोष्टच सोडा. त्यांना तर मराठी सोडून

इतर भाषेत बोलणे भूषण वाटतंय. पाच मिनीटे ...अहो पण मिनिटं फार झाली!

१० वाक्यं  फक्त केवळ मराठी भाषेत बोला म्हटले तर शक्य होत नाही. 

 अशी परिस्थिती मातृभाषेची आहे. व नाही येत याची मनी खंत पण वाटत नाही.

उलट फूशारकी मानतात. त्यात मोठेपणा समजतात. 

    अशी स्थिती सर्व मातृभाषेची आहे. पण तिला वाढविण्यासाठी तिचे जतन करणे

प्रत्येक मराठी माणसाचे कर्तव्य आहे तिचे ऋण फेडण्यासाठी सातत्याने प्रयत्न

केला पाहिजे. मातृभाषा लोप पावत आहे ह्याचा विचार केला पाहिजे व योग्य ती पावले

उचलली पाहिजेत. वरीष्ठांनी आवर्जून नातवंडांकडून त्यांच्याशी मातृभाषेतून बोलून,

वाचून दाखवून, नाटक गाणी अभंगातून भाषा कशी वाचलं यांची काळजी घेतली पाहिजे. तरुण पिढीने पण त्यांना हातभार लावला पाहिजे. त्यांचे बालपण आठवून

मातृभाषेची मनी जाण. जिच्या ओघात वाढलो यांचे स्मरण केले पाहिजे. तर 

मातृभाषा टिकेल.

मातृभाषा मराठी अजरामर राहो. जो पर्यंत सूर्य तारे आहेत तोवर मातृभाषा राहो

वैशाली वर्तक

अहमदाबाद

अष्टाक्षरी

            मायबोली  ही मराठी 

           करु  तिची नित्य सेवा 

           गोड पहा किती बोली

            जपियला संस्कृती ठेवा

         आहे संपन्न समृद्ध 

          तिची वेगळीच शान

           वाटे  तियेचा गौरव

            किती करु गुण गान

           ऐका भुपाळी सकाळी

            गाते भक्तीरस  गाणी

             स्फुरे शौर्याचे पोवाडे

             अभंगात  गंगापाणी

              नवरसे भरलेली

             वृत्त छंदे नटणारी

            ज्ञानदेव तुक्यातून

             संस्कृतीला जपणारी

         लिहा बोला तिज  वाचा

        सोनियाचा दिन आज

          जगी ठेवू तिचा मान  

           व्हावा साजरा  तो रोज

...............................................................................................................................,..................

मोहरली लेखणी साहित्य समूह

आयोजित

*स्पर्धेसाठी*

*काव्य बत्तीशी*

विषय.   माझी माय मराठी

      मायबोली मराठी 

.

    मायबोली   मराठी .       

    करु  तियेची नित्य सेवा . 

    गोडी आहे वाणीत 

   जपते संस्कृतीचा ठेवा. 

     संपन्न  समृद्धीत

     तियेची वेगळीच शान

     वाटे  तिचा गौरव

     किती वर्णावे गुणगान 

      सकाळीची भुपाळी 

      तशीच भक्तीरस  गाणी.  

     शौर्य -रस पोवाडे 

     अभंग जणु गंगापाणी

      नवरसे भरलेली

      वृत्त छंदात नटणारी

      ज्ञानदेव तुकाचे

      साहित्य सदा जपणारी

      लिहू बोलू वाचुया

      सोनियाचा दिन आज

      जगी ठेवू तिचा मान  

      चढवून आगळा ताज

  

      वैशाली वर्तक

       अहमदाबाद

धागा धागा अखंड विणूया

धागा धागा अखंड विणूया              24/2/2019

तळे जमते, थेंब थेंब पाण्याने
वस्त्रासाठी जोडावे , धागे धाग्याने

विणण्यास वस्त्र , येती धागे कामी
जरा न करता , जोडण्यात खामी

विणकर दावी , त्याची कुशलता
धागा -धाग्याने, विणता सहजता

तंतू तंतूने , विणतो कोळी जाळी
अती प्रयत्ने , तया मिळते टाळी

अवनीचे हे , अक्षांश रेखांशाचे
वाटे रेखांकन , विणले रेषांचे

काही मऊ ,रेशमी धागे प्रेमाचे
मजबूत न् , शिस्तीचे मातृत्वाचे

वस्त्र विणले ,कबीराचे रामाने
भक्तासाठी देव ही ,धावे प्रेमाने

धागे विणावे , प्रेमाचे जीवनात
जेणे मानव , जुडसी जगतात

धागा धागा प्रेमाचा विणू अखंड
सा-या विश्वात शांती नांदो उदंड

वैशाली वर्तक.